Het kenmerk van de pneumatische boortechniek is dat een buis wordt aangebracht door middel van een horizontaal “heiblok”. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een “bodempersluchtraket”. De raket kan een leiding voor zich uit inde grond heien of achter zich aan trekken.
De raket
De raket bestaat uit een stalen cilinder in de vorm van een torpedo, waarin een pneumatisch beweegbare zuiger past. De zuiger slaat met kracht tegen een aambeeld voor in de cilinder. Door de stootkracht van de zuiger schiet de raket een stukje naar voren. Vervolgens gaat de zuiger weer naar achter en herhaalt zich het proces.
Tijdens het proces kan op deze manier geen besturing plaatsvinden. De kans op afwijkingen in het tracé is dus aanzienlijk. Kenmerkend voor de techniek is de verdringing van de grond door de ingebrachte buis.
Technieken
Er zijn twee belangrijke varianten van de pneumatische boring. Het onderscheid is gebaseerd op de plaats waar de raket zich bevindt.
Impact ramming
Bij impact ramming wordt de raket achter de productleiding bevestigd, zodat deze de leiding voor zich uit door de grond slaat. De leiding kan aan de voorzijde geopend of gesloten zijn. Als de voorzijde open is, wordt na het aanbrengen van de leiding de grond uit de buis verwijderd. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van een avegaar, met perslucht of met spoelwater. Bij een gesloten voorkant wordt de leiding volledig grondverdringend ingevoerd.
De leiding kan in zijn geheel of als gekoppelde elementen worden ingevoerd. In het laatste geval wordt na het invoeren van ieder element de raket afgekoppeld en een nieuw element tussengevoegd.
Sturen van deze techniek is – zonder extra maatregelen – niet mogelijk. In geval van te verwachten obstakels kan een klein gat worden voorgeboord, bijvoorbeeld met behulp van impact moling.
Impact moling
Bij impact moling wordt de raket aan de voorzijde van de productleiding bevestigd.
Het boorgat wordt door de raket volledig grondverdringend gemaakt. Als er obstakels verwacht worden, kan de impact moling techniek ook gebruikt worden om voor te boren. Een persluchthamer is het meest geschikt om voor te boren.
Als de productleiding uit een trekvast materiaal bestaat, kan de raket aan de voorkant bevestigd worden en wordt de leiding achter de raket aangetrokken. Als de productleiding niet uit trekvast materiaal bestaat , wordt een staalkabel vanaf de raket door de leiding getrokken en aan de achterkant van de leiding vastgemaakt. De leiding wordt dan als het ware achter de raket aangeduwd. De boortechniek is niet bestuurbaar en in vergelijking met impact ramming gevoeliger voor afwijkingen. De methode dringt echter wel makkelijker door obstakels heen.
Toepassingen
De pneumatische boortechniek wordt veelvuldig toepast, met name impact ramming. De diameters en lengten hangen sterk af van de locale omstandigheden. Standaard moet gedacht worden aan diameters tot ca. 400 mm en lengtes tot ca 40 m. Met zwaarder equipment zijn diameters tot 1200 mm en lengtes tot 100 m bereikbaar.
Aandachtspunten
- De methode is niet toepasbaar bij eisen aan grote nauwkeurigheid. Denk aan spoorkruisingen en watergangen. Door de geringe stuurbaarheid kunnen ongewenste zettingen of ongewenste tracés ontstaan
- De methode brengt veel trillingen teweeg, met kans op zettingen in de ondergrond.
- De methode is alleen geschikt bij rechte tracés.
- De grond moet samendrukbaar zijn.
- Het materiaal van de te installeren leiding moet voldoende slagvast (impact ramming) of voldoende trekvast (impact moling) zijn.
- Het tracé moet obstakelvrij zijn.
De systemen zijn – in vergelijking met andere sleufloze aanlegtechnieken – relatief eenvoudig te bedienen, beperkt in werkterrein en goedkoop. Echter, met de toenemende “drukte in de ondergrond”, zijn er steeds meer obstakels die het risico van schade verhogen.